Ik heb geen grote familie, slechts één tante en haar twee kinderen –
mijn neef en nicht dus. Ze woonden voor Nederlandse begrippen ver weg en op een
gegeven moment liep het niet zo lekker binnen de familie waardoor het contact
stil viel.
Zo’n 24 jaar na het laatste contact vond ik zowel mijn neef als nicht
weer terug op Facebook. Nog geen actief contact, maar toch leuk om ze weer binnen
digitaal handbereik te hebben. In het late voorjaar van 2014 ontstond er weer
contact met mijn nicht. Ze bleek ongeneeslijk ziek, kanker had haar in een
onverbreekbare wurggreep en elke behandeling was alleen nog gericht op
verlenging van haar leven en verzachting van de pijn.
Een tijd van herontmoeten en afscheid nemen was daarmee gelijk
aangebroken. Ik had ook regelmatig contact met haar man, zelf was ze vaak te
moe om zelfs maar te chatten. Mijn nicht en ik belden één keer en spraken een
hele tijd met elkaar. We zouden elkaar in de zomer ontmoeten en wat later
spraken we ook af dat ik de laatste gezinsfoto’s en eventueel foto’s van één
van haar laatste dagen en van de uitvaart zou maken.
Alleen de foto’s van haar uitvaart zijn er gekomen. Eerdere afspraken
konden niet doorgaan door complicaties die haar in het ziekenhuis deden
belanden. Via het contact met haar man en wat hij op Facebook plaatste waren
haar laatste levensdagen goed te volgen en intens mee te beleven.
Op 5 oktober overleed ze, op 10 oktober was de uitvaart in Schagen. Weinig
zenuwen en vreemde gevoelens op de dag zelf, vooral de zorg om op tijd de trein
vanuit Amsterdam te halen. De avond daarvoor daarentegen was anders dan alle
andere keren dat ik mijn fototas inpakte. Zo zwaar had mijn camera-uitrusting
nog nooit gevoeld.
De stemming in de familiekamer van het crematorium was luchtig. Toen de
aula in waar de kist zich bevond. De witte kist waarin mijn nicht lag baadde in
het licht. Ik zocht een plek op in de banken van waaraf ik een zo goed mogelijk
overzicht had, om de plechtigheid te kunnen fotograferen zonder op te hoeven
staan.
Het was de wens van mijn nicht dat de aanwezigen slechts één bloem mee
zouden nemen, het geld dat hiermee uitgespaard werd voor bloemstukken kon
gedoneerd worden aan KiKa. Het overlijden van mijn nicht was niet onopgemerkt
voorbij gegaan, al die enkele bloemen leverden alsnog een bloemenzee rond de
kist op.
Ik bleef in de aula terwijl de familie definitief afscheid nam. Ik
bleef nog iets langer om de kist met alle bloemen er omheen te fotograferen.
Maar vooral ook voor mijn eigen afscheid. Het moment van het opstaan daarvoor
viel kortstondig samen met een groot brok in mijn keel en een zwaar gevoel in
mijn benen.
Ik maakte de foto’s en stond nog even bij de kist terwijl ik terugdacht
aan dat ene telefoongesprek met mijn nicht eerder dit jaar. Ik vroeg haar of ze
veel uit haar leven had gehaald, of ze door haar aanstaande heengaan een hoop
dingen moest laten liggen. Ze had achteraf misschien wel wat meer willen
feesten zei ze, maar echt behoefte had ze daar nooit aan gehad.
43 is hoe dan ook veel te jong om dit aardse leven te beëindigen, maar
mijn nicht heeft er 43 rijke jaren van gemaakt. Haar liefhebbende man en hun
twee liefhebbende zoons en heel veel mensen die haar kenden als een warm
persoon, toegewijd aan haar werk als kraamverzorgster, blijven achter.
Ik zal jou, mijn nicht, mede nooit vergeten omdat ik ook als fotograaf
bij je laatste afscheid aanwezig mocht zijn. Ik kon het beeld van de uitvaart
vastleggen, zowel op de foto als in mijn gedachten.
In Memoriam
Sandy Valk-Schröduer, 25 juli 1971 – 5 oktober 2014